Tài liệu kỹ thuật
Vòng bi bạc đạn: Khái niệm, cấu tạo, ứng dụng
18
Th4
Th4
Khái niệm vòng bi bạc đạn là gì?
Vòng bi (bạc đạn) chính là các ổ bi mà chúng ta vẫn thường thấy trong hệ thống máy móc. Sở dĩ có người biết vòng bi, nhưng không biết bạc đạn là gì, bởi chúng thường được gọi tên theo khu vực. Người miền Nam thường gọi là bạc đạn, người miền Trung gọi là ổ bi, còn người miền Bắc gọi là vòng bi.
Có đa dạng các loại vòng bi với mẫu mã và kích thước khác nhau, được ứng dụng rộng rãi ở nhiều lĩnh vực. Chẳng hạn như khi sửa xe máy, chúng ta đã phải cần đến gần 10 loại bạc đạn. Nếu các vòng bi bạc đạn này bị hỏng thì động cơ sẽ không còn chạy trơn tru, đồng thời dễ bị mòn và thậm chí ảnh hưởng các bộ phận khác.
Do đó, để đảm bảo sử dụng đúng cách và máy móc được vận hành ổn định thì cần phải am hiểu vòng bi bạc đạn là gì, cấu tạo cũng như chức năng của các loại bi.
Cấu tạo của vòng bi
Vòng bi có cấu tạo không quá phức tạp, thường gồm 4 bộ phận chính: vòng ngoài, vòng trong, vòng cách và con lăn. Ngoài ra, vòng bi công nghiệp còn được bổ sung thêm một bộ phận gọi là phớt.
- Vòng ngoài: Vòng ngoài của một bạc đạn được lắp cố định với vỏ máy
- Vòng trong: Vòng trong của bạc đạn được lắp cố định với trục máy. Phía mặt bên trong sẽ tùy thuộc vào từng loại bạc đạn mà gồm có rãnh hình cầu hoặc hình trụ côn.
- Con lăn: Mỗi loại bạc đạn sẽ tương ứng với loại con lăn khác nhau. Các loại con lăn được sử dụng phổ biến có thể kể đến như: con lăn cầu, con lăn trụ, con lăn hình côn, con lăn hình kim, con lăn tang trống, …
- Vòng cách: Vòng cách là bộ phận định vị dùng để giữ bi tại các khoảng cách cố định giữa các rãnh. Vòng cách có công dụng giảm nhiệt và ma sát trong ổ lăn, giữ các con lăn cách đều nhau để phân bố đều tải trọng, đồng thời còn ngăn các hư hỏng trong trường hợp con lăn bị trượt. Thường có 3 loại vòng cách phổ biến: đồng, thép và nhựa.
- Phớt (thường dùng trong vòng bi công nghiệp): Phớt là bộ phận đóng vai trò giữ mỡ và chắn bụi, tránh nhiễm bẩn cho bạc đạn. Phớt được làm từ sắt hoặc từ nhựa (cao su), tùy vào ứng dụng mà người dùng nên chọn chất liệu phớt thích hợp.
Chức năng của vòng bi
Tuy có vô số các loại vòng bi bạc đạn, chung quy lại tất cả đều có những chức năng cơ bản dưới đây:
Chịu lực – Chịu tải
Dù là vòng bi lớn hay nhỏ thì chúng đều có khả năng chịu tải tuyệt vời khi có thể chống đỡ và chịu lực tác dụng từ nhiều hướng khác nhau. Tuy nhiên, bởi vòng bi cũng một phần chịu tác động từ môi trường ngoài, nên cần đảm bảo môi trường chuyên biệt giúp vòng bi phát huy tối đa khả năng chịu lực – chịu tải của chúng.
Giảm ma sát
Ma sát chính là nguyên nhân làm giảm nguồn lực ban đầu của máy móc, và ma sát chắc chắn xảy ra giữa trục quay và bộ phận hỗ trợ quay. Vòng bi được sử dụng giữa hai bộ phận này giúp làm giảm đáng kể ma sát. Do đó cắt giảm lượng năng lượng tiêu thụ, đồng thời đẩy nhanh tốc độ hoạt động cho máy móc, động cơ.
Bảo vệ bộ phận hỗ trợ quay – Định vị trục
Giữa trục quay và bộ phận hỗ trợ quay luôn cần một lực lớn. Vòng bi sẽ giúp ngăn ngừa hư hỏng do lực này gây ra. Đồng thời, vòng bi hỗ trợ định vị trục cũng như chi tiết quay nhằm giữ máy không bị lệch khỏi vị trí ban đầu.
Chức năng này giúp nâng cao hiệu suất hoạt động, giảm thiểu phần lớn các chi phí sửa sữa, cho phép sử dụng máy móc trong một khoảng thời gian dài.
Hỗ trợ xoay
Vòng bi giúp cho quá trình xoay và chuyển động của máy móc được diễn ra trơn tru, liên tục và ổn định.
Các loại vòng bi bạc đạn phổ biến
Vòng bi cầu rãnh sâu một dãy (bạc bi rãnh sâu)
Đây có thể xem là loại vòng bi phổ biến nhất trong mọi loại bi lăn. Kiểu vòng bi này chịu tải hướng tâm và một mức độ nhất định tải hướng trục đồng thời theo cả hai hướng, ma sát thấp, chạy êm và ít tiếng ồn. Điều này là nhờ có các rãnh sâu của vòng bi, những rãnh này làm tăng độ liên kết cao cho các chi tiết bi.
Vòng bi cầu một dãy là dạng vòng bi khó tách rời vòng ngoài và vòng trong. Chúng được sản xuất với nhiều loại khác nhau như trần, nắp che 1 bên và nắp che hai bên.
Vòng bi côn
Vòng bi côn có cấu tạo chính gồm cụm vòng trong và cụm vòng ngoài tách rời được, do đó người dùng có thể tháo lắp điều chỉnh tùy ý. Vòng bi côn được thiết kế sao cho vòng ngoài, vòng trong và đũa lăn có bề mặt côn có các đỉnh hội tụ tại một điểm chung trên trục vòng bi.
Kiểu bạc đạn này phù hợp với các lĩnh vực ứng dụng liên quan đến tải trọng nặng hoặc tải trọng tác động cao. Đồng thời để tăng hiệu suất hoạt động, bạc đạn côn thường được lắp chung với một số loại bạc đạn khác.
Vòng bi tang trống tự lựa
Vòng bi tang trống tự lựa (còn gọi là vòng bi đũa cầu tự lựa) là loại vòng bi có khả năng tải lớn và có khả năng tự chỉnh. Ưu điểm của lại bi này là bền bỉ, chắc chắn cũng như tuổi thọ cao.
Vòng bi tang trống tự lựa phù hợp với các ứng dụng liên quan đến tải trọng nặng hoặc tải trọng tác động với tốc độ từ thấp đến trung bình. Chúng thích hợp và có thể làm việc hiệu quả trong môi trường khắc nghiệt.
Vòng bi tiếp xúc góc một dãy
Vòng bi tiếp xúc góc một dãy (còn gọi là vòng bi cầu đỡ chặn tiếp xúc một dãy) được thiết kế để chịu tải kết hợp. Loại bạc đạn này phù hợp với các lĩnh vực ứng dụng cần độ chính xác cao và hiệu năng cao khi hoạt động ở tốc độ cao.
Vòng bi cầu chặn trục
Loại vòng bi này được chia thành 2 kiểu: 1 hướng và 2 hướng. Đây là loại bi có các phần tử lăn được lắp ráp riêng, có thể tách rời vòng ngoài và vòng trong.
Vòng bi cầu chặn trục không phù hợp với các lĩnh vực ứng dụng liên quan đến tải hướng tâm hoặc quay ở tốc độ cao. Chúng hoạt động với độ chính xác cao nên thường được các chuyên gia, kỹ sư kiểm tra khắt khe.
Trên đây chỉ là một số loại bi cơ bản, bạn có thể tìm hiểu rõ hơn qua bài viết Các loại vòng bi thông dụng – Đặc điểm và ứng dụng để nắm được thông tin từng loại bi một cách chi tiết nhất.
Các thương hiệu vòng bi nổi tiếng
Để máy móc được vận hành một cách tối ưu và hiệu quả nhất, việc lựa chọn thương hiệu bi đảm bảo chất lượng đóng vai trò quan trọng. Danh sách dưới đây gồm top những thương hiệu vòng bi bạc đạn tốt trên thị trường để bạn tham khảo:
- Vòng bi Koyo – Nhật Bản
- Vòng bi SKF – Thụy Điển
- Vòng bi FAG – Đức
- Vòng bi NSK – Nhật Bản
- Vòng bi NTN – Nhật Bản
- Vòng bi Timken – Mỹ
- Vòng bi NACHI – Nhật Bản
- Vòng bi JNS
Ứng dụng phổ biến của vòng bi bạc đạn
Mặc dù chúng ta không thể thấy được trực tiếp vòng bi nhưng chúng luôn đóng một vai trò không thể thiếu để đảm bảo cho hoạt động của động cơ máy móc trong mọi mặt đời sống.
Vòng bi bạc đạn được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực:
- Y tế
- Thể thao
- May mặc
- Giải trí
- Thực phẩm
- Thiết bị tiêu dùng
- Ngành công nghiệp nặng: máy khoan đá, máy khai thác than, …
Nên mua vòng bi đạn bạc ở đâu uy tín, chất lượng?
Khi lựa chọn vòng bi bạc đạn cho máy móc và thiết bị của bạn, chất lượng và uy tín của nhà cung cấp là những yếu tố quyết định sự thành công trong hoạt động sản xuất. Vòng bi Trường Phát là một trong những địa chỉ hàng đầu mà bạn không nên bỏ qua. Với đội ngũ kỹ thuật giàu kinh nghiệm luôn sẵn sàng tư vấn cho khách hàng lựa chọn đúng loại vòng bi, đúng nhu cầu sử dụng, đảm bảo tối ưu hóa vận hành và chi phí lâu dài.
